• Poznaj najważniejsze wydarzenia w historii naszego ruchu.
  • Dowiedz się, jakie kampanie prowadziliśmy w naszej dziesięcioletniej historii.
  • Z czego jesteśmy szczególnie dumni?

Nasze początki

Akcja Demokracja powstała w kwietniu 2015 roku w Warszawie. Osobami fundującymi organizację były psycholożka Weronika Paszewska, politolog Piotr Trzaskowski, informatyk i filozof Marcin Koziej oraz tłumaczka i iranistka Aleksandra Szymczyk. Na czele Rady Fundacji stanęła Elżbieta Korolczuk – socjolożka pracująca m.in. w Szwecji. We wrześniu 2015 zatrudniono pierwszego kampaniera (osoba odpowiedzialna za prowadzenie kampanii społecznych nakierowanych na zmianę) – stanowisko objął Bogumił Kolmasiak. 

Pierwsze Logo Akcji Demokracji składało się z czterech prostokątów w kolorach znaków drogowych i występowało w wielu wariantach. Autorami identyfikacji wizualnej byli Filip i Ula z Syfon Studio. Chcieliśmy oddać dynamiczny, kolorowy i wielotematyczny charakter naszego ruchu i to się udało.

Model, według którego od początku działała zakładał, że niewielkie zaangażowanie tysięcy osób może doprowadzić do realnej zmiany społecznej. 

Nasza organizacja od samego początku współtworzy sieć The OPEN (The Online Progressive Engagement Network), skupiającą podobne organizacje z całego świata m.in. amerykański MoveOn, australijski GetUp czy irlandzki Uplift. 

Pierwsza duża i zwycięska kampania dotyczyła czystego powietrza. Wspólnie z Polskim Alarmem Smogowym złożyliśmy ponad 10 tysięcy podpisów pod apelem do Prezydenta Andrzeja Dudy o podpis pod ustawą antysmogową, która pozwoli podjąć realną walkę z katastrofalnym stanem powietrza w Polsce. Udało się! 

Od samego początku angażowaliśmy się w działania przeciwko umowom handlowym ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą – TTIP i CETA, zainicjowane przez międzynarodową sieć Seattle to Brussels, powstałą po protestach alterglobalistycznych w 2009 roku. Szczególny sprzeciw naszego ruchu budził mechanizm sądów arbitrażowych, który pozwala korporacjom pozywać demokratyczne państwa i uzyskiwać wysokie odszkodowania z pieniędzy podatników. Mógł on wywoływać efekt mrożący i powstrzymywać konkretne kraje przed działaniami w interesie środowiska i podatników. W koalicji z innymi organizacjami z całej Europy próbowaliśmy powstrzymać przyjęcie tych umów. 

Już 10 lat temu dostrzegaliśmy zagrożenia związane ze wzrostem znaczenia skrajnej prawicy w Polsce i oswajaniem jej przez główny nurt polityki. Marsz Niepodległości był miejscem na którym obok odmienianych przez wszelkie przypadki rodzin z dziećmi, gromadzili się również ludzie o niekoniecznie dobrych zamiarach, w tym osoby, które niszczyły mienie i atakowały ludzi. Nie brakowało tam też haseł o charakterze rasistowskim. Dlatego, gdy Andrzej Duda rozważał udział w Marszu, w odpowiedzi na nie – zorganizowaliśmy śpiewy pod Pałacem Prezydenckim.

Nigdy nie godziliśmy się na psucie państwa. Dlatego pierwszą, dużą akcję w której aktywiści zrzucali się na działania, przeprowadziliśmy reakcji na ułaskawienie swojego kolegi, Mariusza Kamińskiego, przez Prezydenta Dudę. Objęła ona billboardy i słupy ogłoszeniowe w całej Polsce oraz ogłoszenie w gazecie.

Przed wyborami parlamentarnymi w 2015 roku zwracaliśmy również uwagę na rosnące dysproporcje między widocznością dwóch głównych komitetów (PO i PIS), a mniejszych ugrupowań w mediach publicznych. W tej sprawie wystąpiliśmy do Prezesa TVP o to, aby wszystkie zarejestrowane komitety były prezentowane na równych prawach. 

Wspieraliśmy również Kongres Kobiet i Stowarzyszenie Dla naszych dzieci, przypominając rządowi Ewy Kopacz, że alimenty to nie prezenty i domagając się m.in. wprowadzenia zasady złotówka za złotówkę przy progach uprawniających do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. 

W 2015 roku zespół współtworzyli również Andrzej Górz (który na początku istnienia Akcji wspierał m.in. media społecznościowe) oraz Ewa Wieliczko zajmująca się wsparciem administracyjnym, ale także prowadzeniem kampanii m.in. ws. języka migowego w mediach. 

Akcja Demokracja rośnie!

2016 rok przyniósł nam nowe podejście strategiczne. Tak jak na początku naszego działania chcieliśmy przede wszystkim rosnąć i zbudować jak największą bazę osób angażujących się w nasze kampanie, tak w kolejnym roku chcieliśmy w każdej z poszczególnych kampanii robić więcej.

Wtedy do zespołu dołączają doświadczony kampanier, architekt ruchu wsparcia Wolnego Tybetu, członek zarządu rosnącego w siłę Komitetu Obrony Demokracji, Piotr Cykowski i Maria Świetlik, antropolożka polityki, publicystka i aktywistka  – w tym czasie zaangażowana w działalność związkową oraz kampanię Instytutu Globalnej Odpowiedzialności przeciwko TTIP i CETA. Pierwszym zadaniem Świetlik po dołączeniu do Akcji było przygotowanie wielkiej kampanii wymierzonej w te umowy – kampanii, która później okazała się ogromnym zwycięstwem. Naszą ekipę wzmacnia również Julia Olszewska, która przejmuje opiekę nad kadrami i administracją, a wkrótce będzie się realizować m.in. w opiece nad wolontariatem oraz analizie danych.

Koordynowana przez Świetlik Kampania przeciwko TTIP i CETA była pierwszym dużym, rozproszonym działaniem Akcji Demokracji. Sam apel podpisało ponad 150 tysięcy osób, a w protestach w całej Polsce, które odbyły się 15 października, wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób (był to największy alterglobalistyczny protest w historii Polski i chyba jeden z nielicznych który zaangażował tak główny nurt polityki, jak i ludzi codziennie kwestionujących status quo). Protesty połączyły tak różne środowiska jak rolników ekologicznych, środowiska drobnych przedsiębiorców, rolników, związki zawodowe, organizacje chrześcijańskie. Na scenie pojawili się ludzie, którzy w polityce prezentowali zupełnie odmienne wizje: Adrian Zandberg, Paweł Kukiz.  W ramach kampanii odwiedziliśmy również biura europosłów w całej Polsce. Kampania zakończyła się sukcesem. Umowa TTIP nie została podpisana, a Polska odegrała w tym kluczową rolę. Również opór społeczny doprowadził do stworzenia nowego systemu arbitrażu do rozstrzyganja sporów między zagranicznymi inwestorami a pozywanymi państwami – nowy system ma nieco mniej wad niż poprzedni.

Kontynuujemy działania na rzecz czystego powietrza, tym razem na poziomie lokalnym i regionalnym, wspierając starania Alarmów Smogowego o przyjmowanie uchwał antysmogowych na poziomie sejmików. To właśnie dzięki nim samorządy będą mogły przekazać konkretne wsparcie dla mieszkańców, które przełoży się na poprawę jakości powietrza.

W efekcie wyborów parlamentarnych do władzy dochodzi rząd Prawa i Sprawiedliwości, a premierką zostaje Beata Szydło, szefowa kampanii nowego Prezydenta, Andrzeja Dudy (sam Prezydent zresztą szybko udowodnia, że jest gotowy żyrować swoim podpisem nawet najbardziej niebezpieczne pomysły proponowane przez partię rządzącą). PiS zdobywa samodzielną większość i nie musi wchodzić w koalicję z żadną inną partią. Choć mieliśmy cień nadziei, że będziemy w stanie prowadzić z nowym rządem faktyczny dialog wokół spraw na których nam zależy, to te oczekiwania niestety nie zostały zrealizowane.

Wyjątkiem były pojedyncze sytuacje tj. doręczenie i rozmowa z ministrem ds. społeczeństwa obywatelskiego Wojciechem Kaczmarczykiem ws. naszej kampanii Molestowaniu mówimy NIE, gdzie działaliśmy ramię w ramię z organizacjami kobiecymi, policjantkami i środowiskami katolickimi. 

 

 

W reakcji na działania rządu PiS wobec instutucji państwowych na czele z Trybunałem Konstytucyjnym powstaje Komitet Obrony Demokracji. Ten masowy, spontaniczny ruch, szybko jest w stanie zgromadzić na demonstracjach dziesiątki tysięcy osób. Jest tam też Akcja Demokracja, która nie tylko przygotowuje apele, ale i skutecznie mobilizuje ludzi do udziału w protestach organizowanych przez naszych partnerów. I tak przychodzi nam protestować m.in. przeciwko ustawie, która zwiększa inwigilację obywateli godząc w nasze prawo do prywatności.

W reakcji na działania władzy często posiłkowaliśmy się poczuciem humoru. Nasz happening Cała Polska broni Trybunału Konstytucyjnego był jedną z pierwszych reakcji na próby przejęcia tej instytucji przez polityków obozu rządzącego. 

W obronie wolnych sądów i demokracji

W 2017 roku Akcja Demokracja była jedną z głównych organizatorek protestów w obronie niezależności sądownictwa. Angażowała się w działania związane z prawami kobiet, ochroną klimatu, przeciwdziałaniem rasizmowi i dyskryminacji. 

Od 2019 roku organizuje kampanie profrekwencyjne przed wyborami. Największa z nich miała miejsce w 2023 roku i doprowadziła do wielkiej zmiany politycznej.